Visualisatietechnieken: geen gadget maar een strategisch instrument voor alle stakeholders

Visualisatietechnieken voor iedereen in de bouwsector

BIM is veel meer dan een verzameling van digitale bouwtekeningen. Het is een essentiële basis voor het visualiseren van complexe projecten gedurende de gehele levenscyclus van een gebouw. Van de eerste schets in de initiatiefase tot en met het onderhoud, biedt een correcte en doordachte visualisatie een krachtig strategisch instrument om projecten succesvol te realiseren en beheren.

Doorheen de levensloop van een gebouw spelen visualisaties een sleutelrol. Tijdens de inspiratiesessie lichten de sprekers toe welke visualisaties in de verschillende fasen worden ingezet, waarom deze effectief zijn en voor wie ze van waarde zijn. Praktijkvoorbeelden illustreren hoe visualisaties de communicatie tussen architecten, aannemers, opdrachtgevers en andere stakeholders vergemakkelijken en tegelijkertijd risico’s verminderen en processen stroomlijnen.

Of het nu gaat om het overtuigen van investeerders met heldere 3D-impressies of om het simuleren van bouwscenario’s in de uitvoeringsfase, visualisaties maken het onzichtbare zichtbaar.

We ronden de avond af met een blik op de nabije toekomst. Evolueren we naar volledige dynamische visualisaties met die verschillende scenario's real-time kunnen simuleren? Zorgt AI en machine learning ervoor dat visualisaties intelligenter worden door bijvoorbeeld voorspellingen te doen over maintenance of de impact van ontwerpwijzigingen?

Herbekijk het inspiratie event

Bekijk de volledige opname van het inspiratie event

Download de presentaties

• Download de presentatie:
  De juiste visualisatieoplossing in de concept- en schetsontwerpfase - Petra Demoor (UZ Gent), Anthony Kennes, Simon Ossieur, Mathijs Battel, Frederic Reynaert en An Vanhulle (Sweco)
• Download de presentatie:
  Visualisatie tijdens de uitvoeringsfase - Toon Declercq (Verstraete.team)
• Download de presentatie:
  Visualisatie tijdens de exploitatiefase - Patrick de Visscher & Mathieu Rigaud (VINCI Facilities)
• Download de presentatie:
  De toekomst van visualisatie in de bouw: innovatie in beeld - Jean-Pierre Van Gastel (Z by HP - NVIDIA)

Visualisatie tijdens de studiefase, concept- en schetsontwerpfase, detailed design en de vergunningsfase

Vanuit de organisatie Sweco leidde Anthony Kennes, Teammanager bij Sweco, het publiek door een reeks sprekende projectvoorbeelden, waaronder het nieuwbouwproject van UZ Gent en de Steenbruggebrug tussen Brugge en Oostkamp. Daarbij stond het gebruik van visualisatie en BIM centraal als hefboom voor duidelijke communicatie tussen alle stakeholders: ontwerpers, klanten, aannemers én ook de omgeving. 

Het nieuwbouwproject UZ Gent bestaat in totaliteit uit een ondergrondse parking onder het ziekenhuis voor 1800 wagens en een bovengronds parkeergebouw ook voor 1800 auto's. Het beoogt om 170.000 vierkante meter aan nieuwe ziekenhuisinfrastructuur te bouwen. In totaliteit zal dit project ongeveer 300.000 vierkante meter aan programma omvatten. Voor UZ Gent werd Kennes bijgestaan door Petra Demoor, Burgerlijk ingenieur-architect & projectmanager bij UZGent, Simon Ossieur, Senior Project Director bij Sweco en Mathijs Battel, Senior Architect bij Sweco. Bij UZ Gent werd het potentieel van visualisatie ten volle benut. Zo werd een demo van een patiëntenkamer op ware grootte nagebouwd én digitaal toegankelijk via VR. Dit had niet enkel een positief resultaat voor de ontwerpbeslissingen, maar ook bij het zorgpersoneel dat hierdoor actief betrokken werd bij het project. 

Sweco benadrukte ook hun focus en visie op "outcome-based BIM", waarbij technologie, processen en mensen perfect op elkaar worden afgestemd. Daarmee ontstaat een werk-methode waarin BIM niet enkel een model vormt, maar een volwaardig communicatiemiddel dat elk aspect van het project met elkaar verbindt. Van concept tot uitvoering en onderhoud. Met deze aanpak positioneert Sweco zich als koploper in een digitale transformatie van de ontwerp- en bouwsector. Een transformatie waar visualisatie niet langer iets extra is, maar een essentiële schakel voor duidelijke, inclusieve, efficiënte én toekomstgerichte projecten.

Naast de studie-, concept-, en schetsontwerpfase, hebben we ook de detailed design en de vergunningsfase. Hiervoor gaan we naar de Steenbruggebrug, een cruciale schakel tussen de N50 en Brugge, waar mobiliteit, veiligheid én ruimtelijke kwaliteit centraal staan. Dit is geen gebouw, maar een infrastructuurproject. An Vanhulle, Team Manager Ports & Waterways bij SWECO en Frederic Reynaert, Senior Expert bij Sweco, nemen ons mee in dit vernieuwingsproject. Het differentieert zich van anderen door de inzet van geavanceerde visualisatietechnieken en een geïntegreerd BIM-proces om alle betrokkenen, van partners tot buurtbewoners, mee te nemen in het volledige verhaal van verandering. 

De huidige beweegbare brug is sterk verouderd en vormt een structureel knelpunt voor zowel weg- als waterverkeer. De oplossing: 2 nieuwe bruggen: een vaste, hoge brug voor auto’s met een apart wegvak voor busverkeer, en een tweede, beweegbare brug op maaiveldniveau voor voetgangers en fietsers. Daarnaast wordt het kanaal ook rechtgetrokken voor een beter waterverkeer en krijgt de omgeving een grote meerwaarde met een nieuw park met paaiplaats voor vissen.

De opdrachtgever had ook duidelijke eisen rond visualisatie. Door dit als deliverable in het lastenboek op te nemen werd de visualisatie concreet gemaakt en kan het BIM-model reeds bij aanvang hierop afgestemd worden. Er werd bewust gekozen voor een centrale digitale omgeving waar partners efficiënt informatie konden delen en samenwerken.

Visualisatie tijdens de uitvoeringsfase

Toon De Clercq, business unit manager hout, renovatie, restauratie, bij Verstraete.team liet zien hoe ver hun bouwbedrijf gaat in het integreren van BIM en visualisatietechnieken in ieder aspect van hun projecten. De indrukwekkende renovatie van het historische Le Grand Hotel in Nieuwpoort, toonde aan hoe technologie en vakmanschap hand in hand gaan.

“The Grand” illustreert hoe Verstraete.team vanaf het eerste moment inzet op visuele coördinatie. Visualisatie, 3D-modellen en BIM-planningen zijn niet optioneel, maar de kern van de bouwstrategie: van restauratie tot optopping, van ondergrondse technieken tot afwerking.

BIM stopt bij Verstraete.team niet op kantoor. Met Dalux, een digitaal platform, wordt het digitale model op de werf continu geraadpleegd en geüpdatet. Werfleiders en onderaannemers werken in één centrale tool, in een gedeelde en visuele omgeving. En dit vooral zonder verouderde plannen, losse Excel bestanden of dubbel werk. "Het model is altijd up-to-date. Dat zorgt voor efficiënte communicatie en kwaliteitsborging." Met 360° beelden d.m.v. helmcamera’s en drones wordt het project niet alleen gepland en gebouwd, maar ook visueel gedocumenteerd. Hierdoor ontstaat een rijk visueel archief met een feilloze coördinatie tussen planning en uitvoering, ondersteund door visualisatie en data als resultaat. BIM wordt bij Verstraete.team niet gewoon toegepast, het is het fundament van hun bouwproces.

Visualisatie tijdens de exploitatiefase

Patrick De Visscher, Energy & Innovation Manager bij VINCI Facilities, deelde een inkijk in de toepassing van visualisatietechnieken en BIM-modellen tijdens de exploitatiefase van gebouwen. Zijn collega Mathieu Rigaud, Program Manager bij TwinOps, gaf digitaal vanop afstand een demonstratie van het TwinOps-platform, een centraal platform die de verschillende gebouwsystemen visueel samenbrengt in een digital twin.

“We zijn meer geïnteresseerd in de Level of Information (LOI) dan in de Level of Detail (LOD),” benadrukte De Visser. Waar ontwerp- en uitvoeringsfasen vaak focussen op de detailniveaus van modellen (LOD), is het in de exploitatiefase vooral cruciaal om over de juiste informatie op de juiste plaats te beschikken. Traditioneel zijn gebouwsystemen zoals GBS, EMS, IoT en FMIS opgesplitst in aparte silo’s met elk hun eigen toegang. TwinOps breekt deze open. Het platform centraliseert data én maakt bidirectionele communicatie mogelijk: rechtstreeks een temperatuur aanpassen of een werkorder starten vanuit één overzichtelijke visualisatie. Vaak communiceren verschillende systemen niet met elkaar, aangezien ze op verschillende pc’s staan, in verschillende zalen. Het idee is om al die informatie op één centrale plek te krijgen. 

De combinatie van BIM, IoT, energiemanagement en visualisatie bewijst dat data pas waardevol wordt wanneer je dit alles kan combineren en centraliseren zodat je ze kan interpreteren én inzetten voor efficiënter gebouwbeheer.

De Toekomst van Visualisatie in de Bouw: Innovatie in Beeld

Jean-Pierre van Gastel, Creative Technology Instructor & Digital Innovation Evangelist bij Z by HP - NVIDIA, ook wel “de evangelist van de visualisatie”, bracht een vlammend betoog over hoe generatieve AI, RTX, realtime rendering en Open USD het speelveld van BIM en visualisatie radicaal veranderd hebben. Van Gastel liet op een innovatieve en inspirerende wijze zien hoe deze technologieën vandaag reeds toegankelijk zijn én een enorme versnelling betekenen voor ontwerp- en visualisatieworkflows.

Dit aan de hand van concrete demo’s, live demonstraties op praktische tools en een visie op de nabije toekomst. Via deze tools werden AI-afbeeldingen genereert binnen 3ds Max, zowel vanuit tekstprompts als op basis van dieptegegevens uit een 3D-model. De kracht van GPU’s kwam nadrukkelijk aan bod, met een duidelijke boodschap: rekenkracht, en dan vooral VRAM, wordt cruciaal voor de toekomst van ontwerpsoftware. Ook benadrukte hij de rol van AI als “assistent” binnen BIM-visualisatie. AI kan helpen bij visualisatie, maar het is vandaag constructietechnisch nog niet sluitend.

De presentatie was een krachtige oproep om AI en open standaarden niet te zien als bedreiging, maar als katalysator voor meer creativiteit, snelheid en samenwerking binnen ontwerp en bouw.